Botanika - Archiwum

Jeżyna, malina i poziomka cz. 5

Do jeżyny podobna jest bardzo z pędów ostrężyna, która ma wielokrotne pestkowce nie lśniące i czarne, ale szadzią pokryte, jak węgierki i stąd modre. Malina ma wielokrotne pestkowce, czyli tak zwane maliny, zupełnie podobnie złożone, jak w jeżynie i w ostrężynie, ale blado karmazynowe lub żółte, nie pokryte szadzią i ćmawe, to jest bez połysku. […]

Jeżyna, malina i poziomka cz. 4

Dzieje się to tak. Każda zalążnia pojedynczego słupka rozrasta się i każda zamienia się na owoc, w którym na zewnątrz leży skórka, w środku mięso soczyste, a wewnątrz wyściełka koścista, tworząca maleńką pestkę; w środku pestki leży nasionko, każdy więc owoc, każdy taki bąbelek, z którego się ta, jak ją nazywają, jagoda składa, jest maleńkim […]

Jeżyna, malina i poziomka cz. 3

Innego złożenia liści nie ma; wszystkie liście są albo dłoniasto lub pierzasto złożone, a mogą być co do wcięcia listków wrębne, klapowe lub dzielne i to dłoniasto lub pierzasto. Kwiaty jeżyny są niepozorne, bo mają działki kielicha daleko większe, od pięciu międzyległych im płatków, białych z początku, różowawych później, pręciki są bardzo liczne i wszystkie […]

Jeżyna, malina i poziomka cz. 2

Liść taki ma trzy i wręby jest trójwrębny, listeczki liścia złożonego są dwuwrębne. Jeżeli liść albo listeczki liścia złożonego są nacięte nie płytko, jeżeli te nacięcia dochodzą prawie do połowy głębokości liścia (trochę mniej, lub trochę więcej), to tworzą klapy albo łaty  a liść czy listek jest klapowy, stosownie zaś do ich ilości liść jest […]

Jeżyna, malina i poziomka cz. 1

Jeżyna jest krzewem mającym liczne pędy wychodzące z jednego bogato rozgałęzionego korzenia, wszystkie są czerwono brunatne i mocno kolczaste, ale jedne z nich są prosto wzniesione i te kończą się kwiatostanem, inne są pochylone i te kwiatów nie mają. Wszystkie ich liście są z wierzchu ciemno-zielone, spodem od gęsto przykrywających je delikatnych włosów, czyli kutneru, […]

Grusza i jabłoń

Grusza jest drzewem wysokim, o liściach okrągławo jajowatych, drobno pilkowanych i długo ogonkowych. Kwiaty białe mają podobne jak u róży złożenie, z tą jednak różnicą, że zawsze jest tu tylko 5 słupków, a powtóre, że te słupki są zrośnięte zalążniami jak u lnu i potrzecie, że są zagłębione w osadniku, który otacza nie tylko ich […]

Róża i pokrewne cz. 4

Liczne gatunki róż, pochodzące już to z południowej Azji jak herbatnia (R. thea) i w tysięcznych odmianach skrzyżowana ogrodowa, już ze Wschodu jak stulistna (R. centifolia), lub miesięczna (R. damascena), hodujemy w ogrodach. Ich wdzięczny zapach, wspaniałe złożenie pełnych kwiatów (dla tej samej przyczyny pełnych, co w piwonii) i świetne barwy są przyczyną, że róża […]

Róża i pokrewne cz. 3

Więc jeżeli gdzieś w jednym kwiecie jest kilka słupków, to potem jest też kilka owoców, jak np. w piwonii, która ma kilka mieszków. Róża ma dużo owoców, szyjczastych nielupek. Że te niełupki są tu otoczone mięsistym osadnikiem, to jednak razem z nim nie tworzą jednego owocu. Ten stosunek można wyrazić krótko powiedzeniem, że owoc róży […]

Róża i pokrewne cz. 2

Kwiaty są podobnie jak u wiśni złożone: osadnik dzban uszko waty, na jego kraju pięć wydłużonych działek, pięć międzyległych, wielkich, lilado różowych płatków i liczne pręciki. Ale na dnie i bokach całego osadnika stoją tu liczne słupki, z których każdy podobnie jak tam jest pojedynczym owocolistkiem. Po okwitnieniu tylko płatki odpadają, pręciki zsychają się a […]

Róża i pokrewne cz. 1

Głóg, czyli dzika róża jest krzakiem o pędach licznych drzewiastych, nie rozgałęzionych, pokrytych gęsto haczykowato zgiętymi wyrostkami, są to tak zwane kolce. Liście, które wychodzą z łodygi, są tu jednak całkiem odmienne od liści lnu, laku, wiśni, składają się one jakby z kilku listeczków, z których jeden stoi na końcu, a inne parami po bokach […]